Ziektes op reis

Bilharzia – In gebieden waar Bilharzia voorkomt (vooral de Tropen) kun je beter niet in natuurlijk water zwemmen. Het risico bestaat dat wormlarfjes via je huid het lichaam betreden en eitjes leggen in darmen en blaas. Als je geïnfecteerd bent kan je darmwand ontsteken en krijg je meestal hoge koorts. Bilharzia is goed te behandelen, maar je kunt er behoorlijk ziek van zijn.

Buiktyfus – Deze bacteriële infectie komt vooral voor op plekken waar de hygiëne te wensen over laat. De meest voorkomende symptomen zijn koorts, een algeheel gebrek aan energie, hoofdpijn en diarree. Je kunt besmetting voorkomen door goed te letten op wat je eet (geen rauw of opnieuw opgewarmd voedsel) en geen kraanwater te drinken tijdens je reis. Het is mogelijk om je tegen buiktyfus te laten vaccineren.

Chikunguny – Deze virale ziekte komt vooral voor rond de Indische oceaan en wordt (ook overdag!) overgebracht door muggen. De symptomen zijn gewrichtspijn en milde koorts. Er bestaat nog geen vaccin tegen de ziekte, het beste is om je te beschermen met het anti-muggenmiddel DEET.

Cholera – Cholera kun je oplopen op plekken waar de hygiëne ondermaats is. Wees daarom voorzichtig met voedsel, eet liever geen rauw vlees of ongekookte groenten. Er bestaat wel een vaccinatie tegen Cholera, maar deze werkt slecht en kent veel bijwerkingen. Mocht je de ziekte toch oplopen, dan krijg je meestal last van stevige diarree. Met een goede behandeling ben je er na een paar dagen vanaf. Sommige landen in Afrika eisen bij de douane een verklaring waarin staat dat je geen Cholera hebt.

Dengue – Dengue (of Knokkelkoorts) komt vooral voor in stedelijke gebieden in Zuid- en Midden-Amerika, Azië en Oceanië. De ziekte wordt (ook overdag!) overgebracht door muggen, zorg dus voor voldoende bescherming. Je kunt koorts, uitslag en hoofdpijn krijgen van Dengue, maar erg ernstig zijn de symptomen meestal niet. Er bestaat geen vaccinatie tegen Dengue.

Difterie – Deze ernstige infectieziekte komt alleen nog voor in sommige ontwikkelingslanden. Je kunt je er tegen beschermen door een DTP-vaccinatie. Dat is zeker aan te raden, want de symptomen zijn niet mals. Je krijgt eerst koorts en keelontsteking, gevolgd door benauwdheid. In je keel vormt zich een soort witte laag waardoor je moeilijk kunt slikken en ook je slijmvliezen kunnen gaan ontsteken. Difterie kan je vitale organen ernstig (en blijvend) beschadigen en bij toch al kwetsbare mensen kan de ziekte zelfs dodelijk zijn.

Gele koorts – Deze infectieziekte wordt overgebracht door een muggenbeet en één derde van alle besmettingen heeft een dodelijke afloop. Gelukkig bestaat er een doeltreffend vaccin, dat voor sommige bestemmingen zelfs verplicht is. Let er op dat er minstens tien dagen zitten tussen vaccinatie en vertrek. In Azië komt Gele koorts niet voor.

Hepatitis A – Dit is één van de meest voorkomende virusinfecties onder reizigers. Hepatitis A is een virus dat ontsteking van de lever veroorzaakt, vooral in gebieden waar de hygiëne te wensen over laat. Het virus wordt vaak overgebracht via rauw voedsel of verontreinigd drinkwater. Je kunt er wel een half jaar ziek van zijn. Er bestaat gelukkig een goed vaccin tegen Hepatitis A. Als je de inenting na een jaar herhaalt, ben je minstens twintig jaar tegen deze ziekte beschermd.

Hepatitis B – Hepatitis B is een zeer ernstige en besmettelijke infectie van de lever die meestal wordt overgebracht via speeksel, seksueel contact of besmet bloed. Een medische ingreep in landen met gebrekkige voorzieningen en weinig oog voor hygiëne is een duidelijk risico. Als je een sportieve vakantie plant (met het gevaar op een ongeluk) is het daarom zeker aan te raden om je te laten vaccineren. Na drie prikken ben je levenslang beschermd. Symptomen zijn misselijkheid, braken en koorts. Veel erger nog is dat er een chronische leverontsteking kan ontstaan die soms resulteert in leverkanker.

Legionella – Deze door bacteriën veroorzaakte longontsteking kun je ook in Nederland oplopen, maar vormt vooral in warmere landen een risico. De bacteriën houden zich met name op in leidingwater met een temperatuur tussen de 30 en 40 graden. De ziekte is meestal goed te behandelen, maar je kunt hem voorkomen door de heetwaterkraan een paar minuten door te laten lopen voor je onder de douche stapt. Ook een goede ventilatie van de badkamer voorkomt besmetting.

Malaria – De moeder aller reisziektes treft jaarlijks zo'n 200 miljoen mensen. Malaria komt in meer dan 100 landen voor en wordt overgebracht door besmette muggen. Er is geen vaccin tegen Malaria, maar je kunt wel tabletten slikken (waarmee je al voor vertrek moet beginnen) om besmetting te voorkomen. Op je bestemming neem je natuurlijk maatregelen om muggenbeten te voorkomen (lange kleding, DEET). Er bestaan verschillende varianten van Malaria, maar de symptomen zijn bijna altijd koorts, hoofdpijn, spierpijn en koude rillingen. Malaria Tropica is de ernstigste variant en kan binnen enkele weken tot de dood leiden.

Meningitis – Dit is een hersenvliesontsteking die kan leiden tot koorts, braken, hoofdpijn en nekklachten. In een later stadium kun je zelfs gaan ijlen. Je kunt er, na 'genezing', in min of meerdere mate je leven lang last van houden. Er bestaat gelukkig een vaccin dat je minimaal tien dagen voor vertrek moet laten toedienen. De inenting zorgt voor drie jaar bescherming.

Polio – Polio is een infectie van het zenuwstelsel die vaak wordt overgebracht via ontlasting. De ziekte komt alleen nog in ontwikkelingslanden voor. De meeste mensen ervaren geen symptomen, maar ongeveer één op de 100 besmettingen leidt tot de zogenaamde kinderverlamming. Naast griep-achtige symptomen kan er dan (tijdelijke) verlamming van de ledematen optreden. In uitzonderlijke gevallen kunnen er ademhalingsmoeilijkheden ontstaan met fatale afloop. Je kunt je tegen deze ellende beschermen door de DTP-vaccinatie.

Reizigersdiarree – Reizigersdiarree is bijna altijd het gevolg van het eten van besmet of ongaar voedsel of het drinken van leidingwater in landen waar dat onverstandig is. Je kunt dus zelf veel doen om diarree te voorkomen. Heb je het toch te pakken? Na drie tot vijf dagen zijn de (vrij milde) symptomen meestal weer voorbij. Drink in de tussentijd veel water en gebruik ORS, dit zijn tabletten die de zouten en suikers in je lichaam weer aanvullen.

SARS – Deze vrij 'nieuwe' luchtwegziekte verloopt meestal als een gewone griep: koorts, spierpijn, keelpijn en hoesten. Het gevaar zit hem in de longontsteking die je als gevolg van SARS kunt ontwikkelen. Toch is de ziekte in 96% van de gevallen niet dodelijk.

Tetanus – Tetanus is een zeer gevaarlijke infectie die je oploopt als je in contact komt met vuil dat de bacterie (Clostridium tetani) in zich draagt. Bijvoorbeeld door een hondenbeet of wanneer je in een roestige spijker stapt. Als je besmet bent, ontstaan er ernstige spierkrampen die soms zelfs dodelijk kunnen zijn. Je kunt je beschermen tegen Tetanus met de DTP-vaccinatie.

Lees verder: Vervoer